Hoe AI, Big Data en BI de besluitvorming opnieuw vormgeven

In mijn vorige blog Doe het lekker zelf, heb ik kunstmatige intelligentie, machinaal leren en geautomatiseerde beslissingen geïntroduceerd binnen de context van Business Intelligence. Wordt het scenario uit The Terminator werkelijkheid? Zelf denk ik van niet. Wat vaststaat is dat we steeds meer beslissingen overlaten aan machines, in vorm computers en robots.

In dit blog probeer ik eventuele zorgen of angsten die hierbij komen kijken te relativeren.

Cruise Control

Jaren geleden stapte ik voor het eerst in een auto met cruisecontrol. Een fijne functie, maar even wennen. Vooral in tunnels of ruime bochten merkte ik dat het anders werkte dan ik gewend was. Waar je als bestuurder soms onbewust iets gas terugneemt, blijft de cruisecontrol juist op dezelfde snelheid. Hierdoor voelde het soms alsof de auto versnelde, terwijl de snelheid gelijk bleef.

Mijn huidige auto heeft adaptive cruisecontrol, wat nog prettiger is, vooral in files. Het systeem past de snelheid automatisch aan en houdt een veilige afstand tot de auto voor je. In het begin wilde mijn voet toch richting het rempedaal, maar na een tijdje kreeg ik er genoeg vertrouwen in om het systeem zelf te laten reageren.

Campagne Obama

In een eerder artikel had ik het over Big Data. Een inspirerend voorbeeld hiervan is te vinden in de eerste verkiezingscampagne van Barack Obama in 2008. Het campagneteam gebruikt Big Data om huizen te selecteren waar het de moeite waard was om aan te bellen. Dankzij deze data-analyse konden teamleden efficiënt bepalen bij welke huishoudens er nog kans was om te overtuigen. Zo voorkwamen ze dat ze onnodig aanklopten bij mensen die al voor Obama zouden stemmen, of juist bij mensen die onvermurwbaar waren. Leuk detail: deze analyse werd uitgevoerd door een groep Nederlandse studenten.

BI en de praktijk

Een van onze klanten gebruikt een BI-dashboard om te zien hoe valutakoersen zijn veranderd tussen het moment dat een contract is afgesloten en het moment van uitvoering. De financiële afdeling gebruikt deze informatie om correcties door te voeren. Inmiddels hebben we dit proces geïntegreerd in JD Edwards: de gegevens worden eenvoudig gekopieerd en automatisch als journaalposten toegevoegd.

De volgende stap? Via een webservice in JD Edwards, aangeroepen door Oracle BI, kunnen deze journaalposten straks automatisch worden aangemaakt. Door dit proces ’s nachts te laten draaien, wordt een eerste vorm van automatische beslissingen werkelijkheid.

In een vorige blog besprak ik een voorbeeld van Oracle over een verzekeringsmaatschappij. Als een klant belt, toont een algoritme op het scherm de kans dat deze klant interesse heeft in een nieuwe levensverzekering. In eerste instantie gaat het om herhalende taken gebaseerd op historische data. Maar zodra de algoritmes slimmer worden, zullen we steeds meer beslissingen automatisch kunnen laten nemen.

Moderne BMW’s bijvoorbeeld hebben al software die je rijgedrag volgt. Op basis van allerlei gegevens kan de auto zelf een afspraak inplannen bij de garage en de benodigde onderdelen bestellen.

Rise of the Machines

Worden de horrorverhalen uit de Terminator-films werkelijkheid? Voor een deel denk ik van wel. Robots zullen andere robots bouwen, software zal zichzelf programmeren, en Big Data zal voorspellingen doen. Met steeds slimmere technologie, zoals gezichtsherkenning, gaan deze ontwikkelingen sneller dan ooit.

In de film Minority Report wordt een wereld geschetst waarin misdaden voorspeld worden, zodat mensen al opgepakt kunnen worden vóórdat ze iets misdoen. Met Big Data is zoiets nu al deels mogelijk. Op basis van patronen in iemands leven kan worden berekend hoe groot de kans is dat iemand een misdaad begaat en zelfs wie het mogelijke slachtoffer kan zijn.

Een paar jaar geleden ontwikkelden Amerikaanse studenten een algoritme dat profielen opstelt op basis van iemands Facebook-likes. Bij slechts 20 likes kende het algoritme de persoon al beter dan een collega, bij 50 likes beter dan een beste vriend, en bij 200 likes zelfs beter dan de eigen partner.

Het is een kwestie van tijd voordat we steeds meer beslissingen aan machines overlaten. Denk maar aan de cruisecontrol in je auto. Het is even wennen…

Jelle Huisman managing partner

Jelle Huisman

Managing Partner